Παράλειψη σε κυρίως περιεχόμενο.

Αριστοτελική Ηθική (Ε)

Φιλοσοφία

Περιγραφή του μαθήματος

Γιατί να ασχοληθούμε με την αριστοτελική ηθική; Διότι όλες οι σύγχρονες ηθικές θεωρίες βρίσκονται σε διάλογο μαζί της. Και διότι υπόσχεται ότι θα εξηγήσει τι είναι ηθική αρετή και ευδαιμονία. Ίσως, μαθαίνοντας για την αρετή και την ευδαιμονία γίνουμε ενάρετοι και ευδαίμονες, ή μήπως όχι; Έχουμε πολλούς λόγους, συνεπώς, να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τις βασικές έννοιες που εισάγει ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια και το πώς αυτές οδηγούν στην επίλυση ηθικών διλημμάτων και αποριών. Αλλά ο μόνος τρόπος να επιτύχει κανείς μια ουσιαστική εξοικείωση με την αριστοτελική ηθική είναι να παρακολουθήσει τη γέννησή της μέσα στο ίδιο το αριστοτελικό κείμενο. Ας απολαύσουμε μαζί, λοιπόν, την ανάγνωση και αποκωδικοποίηση ενός από τα ωραιότερα κείμενα που γράφτηκαν ποτέ και το οποίο αναμφίβολα καθοδηγεί, ακόμα και σήμερα, την ηθική μας σκέψη.

Συντελεστές μαθήματος

Παύλος Κόντος

Ο Παύλος Κόντος είναι Καθηγητής στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει διατελέσει ερευνητής στο «Κέντρο Φαινομενολογικών Σπουδών» του Πανεπιστημίου της Λουβαίν (UCL, Βέλγιο) και επισκέπτης καθηγητής στα πανεπιστήμια του Φράιμπουργκ (ALU-Freiburg, Γερμανία) και του Τσάπελ Χιλλ (UNC, Βόρεια Καρολίνα). Έχει τιμηθεί με ελληνικές και διεθνείς ερευνητικές υποτροφίες. Η έρευνά του συμβάλλει στη διερεύνηση προβλημάτων ηθικής φιλοσοφίας και οντολογίας.

Κύρια έργα του:

Μονογραφίες: Aristotle’s Moral Realism Reconsidered (20132. Νew York: Routledge), Η καντιανή ηθική της υπόσχεσης (2006. Αθήνα: Εστία), L’action morale chez Aristote (2002. Paris: PUF), Η αριστοτελική ηθική ως οντολογία (2000. Αθήνα: Κριτική), D’une phénoménologie de la perception chez Heidegger (1996. Dordrecht: Kluwer).

Επιμέλειες συλλογικών τόμων: Evil in Aristotle (2017. Cambridge: Cambridge UP), The Metaphysics of Sight and Phenomenology (2015. Leiden/Boston: Brill), Kant: Making Reason Intuitive (2006. Hampshire: Palgrave), Gadamer et les Grecs (2005. Paris: Vrin).

Μεταφράσεις: Εd. Husserl, Η κρίση της ευρωπαϊκής ανθρωπότητας και η φιλοσοφία (2011. ΑΘήνα: Εκκρεμές), Ed. Husserl, Η προέλευση της γεωμετρίας (20052. Αθήνα: Εκκρεμές), Ed. Husserl, Καρτεσιανοί Στοχασμοί (20022. Αθήνα: Ροές).


Βάσια Βεργούλη, Υποψήφια διδάκτορας

Η Βάσια Βεργούλη είναι υποψήφια διδάκτορας στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών (με θέμα διατριβής: Friendship and Justice in Aristotle or the Limits of Aristotle’s Ethics), διδακτορική υπότροφος του ΙΚΥ. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής ΑΠΘ και του Τμήματος Φιλοσοφίας ΠΠ, όπου ολοκλήρωσε και τις μεταπτυχιακές της σπουδές, έχει διδάξει φροντιστηριακά μαθήματα στο Τμήμα Φιλοσοφίας ΠΠ, συμμετάσχει σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και δημοσιεύσει άρθρα για τη φιλοσοφία της H. Arendt.

Εθελόντρια βοηθός μαθήματος:

Φώτω Καλογεροπούλου (fkalogeropoulou), Εργοθεραπεύτρια.

Συντελεστές παραγωγής

Βιντεοσκόπηση: Χρήστος Τσούνης
Μοντάζ: Νίκος Γκικόπουλος
Υποτιτλισμός: Σοφία Πέτσα

Η βιντεοσκόπηση έγινε τον Ιούλιο του 2016 στο στούντιο του Mathesis στην Αθήνα.

Αξιολόγηση του μαθήματος από τους φοιτητές του

Κατά την πρώτη φορά που προσφέρθηκε το μάθημα οι φοιτητές του (1353 απαντήσεις) αξιολόγησαν το μάθημα από τα ερωτηματολόγια εξόδου ως εξής:

Είστε ικανοποιημένος απ' αυτό που μάθατε σε σχέση μ' αυτό που περιμένατε;

Πολύ ικανοποιημένος: 76%
Ικανοποιημένος: 23%
Λίγο ικανοποιημένος: 3%
Καθόλου ικανοποιημένος: 1%

Έγραψαν για το μάθημα

Παρακολούθησα ένα εξαιρετικά δομημένο και με σύγχρονο τρόπο σχεδιασμένο μάθημα, που ικανοποίησε πλήρως τις προσδοκίες μου. Θερμά συγχαρητήρια σε όλη την ομάδα. Σε όλο το εγχείρημα διακρίνεται υψηλό όραμα.
-Ελένη Μ.


Γοητευτικός ο τρόπος διδασκαλίας σας, κε Κόντο. Φυσικά είναι η βαθιά κατοχή, η γνώση του αντικειμένου σας και η αγάπη σας για αυτό που σας κάνουν τόσο αναλυτικό και βοηθητικό προς ένα τόσο ανάμεικτο κοινό. Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα αυτής της διδασκαλίας για μένα ήταν η αποκάλυψη του ότι η Αριστοτελική Ηθική είναι τόσο σύγχρονη, τόσο επίκαιρη και τόσο απαραίτητο να διδάσκεται στα σχολεία. Μας αφορά όλους και ίσως να μπορέσουμε να σκεφτούμε κάπως τα του βίου μας.
-Βιργινία Π.


Έχοντας ολοκληρώσει πάνω από 100 πανεπιστημιακά μαθήματα και MOOCs, κανένα δε με επηρέασε όσο το δικό σας. Ο λόγος φυσικά δεν είναι μόνο το πάθος σας, η τεχνική υποστήριξη και η φιλολογική και σκηνοθετική επιμέλεια που ήταν άψογες. Ο λόγος είναι ότι η ερμηνεία από μέρους σας των Αριστοτελικών ρύσεων συναντούσε άμεσες εφαρμογές στον τρόπο που αντιλαμβάνομαστε τη ροή του βίου μας. Φιλοσοφία στην πράξη, πράξη για το αγαθό και όχι μόνο για το ευχάριστο ή το χρήσιμο.
-Δημήτρης Σ.


Ένα μεγάλο εύγε στην ομάδα του Mathesis για τα μαθήματα που μας προσφέρει καθώς και στον κ. Κόντο για το απολαυστικό μάθημά του. Δεν είχα προηγούμενη γνώση κι επαφή με τον τρόπο θέασης των πραγμάτων από τον Αριστοτέλη -γενικότερα περί φιλοσοφίας- κι αυτό το μάθημα ήταν, ως φαίνεται, το πιο κατάλληλο μονοπάτι.
-Κωνσταντίνος Π.


Ανήκω στην ομάδα των ΔΕ και είμαι μιας κάποιας ηλικίας. Αυτό όμως δε με εμπόδισε να ευχαριστηθώ το ταξίδι της μάθησης, να προβληματιστώ και εν τέλει όλο αυτό να έχει τη δική του επιρροή στο τρόπο σκέψης μου.
-Γαλάτεια Μ.


Εξαιρετικά τα μαθήματα! Ο κ. Κόντος απλός και αναλυτικός. Συγχαρητήρια. Το κομμάτι της ηδονής αποκαλυπτικό, γιατί εχει απόλυτη εφαρμογή στις Νευροεπιστήμες και στην Ψυχολογία γενικότερα. Ο Αριστοτέλης ειναι διαχρονικός τελικά και Παγκόσμιος.
-Σόνια Α.


Το αντικείμενο του μαθήματος ήταν πολύ ενδιαφέρον. Το μάθημά σας ήταν εξαιρετικό, βαθιά φιλοσοφικό και φιλοσοφημένο, η όλη προσπάθεια προς μίμηση και εσείς έχω την αίσθηση ότι μας διδάξατε με χαρά και αφοσίωση. Η μεγαλύτερη ικανοποίησή μου ήταν το ότι νομίζω πως προσέλαβα λίγη από την ευδαιμονία που μου υποσχεθήκατε από την αρχή!
-Αλεξάνδρα Φ.


Δεν περίμενα ποτέ ότι στα 67 μου χρόνια θα με συγκινούσε και θα με έκανε να ενδιαφερθώ τόσο πολύ ένα ιντερνετικό μάθημα φιλοσοφίας∙ και αυτό οφείλεται αποκλειστικά σ' εσάς, αγαπητέ κ. καθηγητά. Δάσκαλε σας ευχαριστώ.

-Εμμανουήλ Σ.


Το μάθημα καθώς και η όλη προσπάθεια του εγχειρήματος ήταν πράγματι κάτι το εξαιρετικό. Έχω μείνει απόλυτα ικανοποιημένος και παράλληλα αρκετά κερδισμένος με την ολοκλήρωσή του. Όπως πολύ εύστοχα τόνισε στον πρόλογο ο. κ Κόντος, η επαφή με την αριστοτελική σκέψη, πέρα από την επιστημονική γνώση, μπορεί να αναβαθμίσει ποιοτικά και την καθημερινή μας ηθική εμπειρία. Νομίζω ότι αυτή ήταν άλλωστε και η επιδίωξη του αρχαίου φιλοσόφου. Σε κάθε περίπτωση, η επαφή με τα συγκεκριμένα κείμενα της αριστοτελικής φιλοσοφίας αποτελεί μια ευχάριστη αίσθηση, η οποία μεγεθύνεται ακόμη περισσότερο, όταν αναλαμβάνουν να τα διδάξουν μελετητές με αξεπέραστες ερμηνευτικές και γνωστικές ικανότητες, όπως ο κ. Κόντος.
-Επαμεινώνδας Α.


Με τη δική σας υποστήριξη συνεχίζουμε


Τα μαθήματα του Mathesis προσφέρονται δωρεάν και έτσι θα συνεχίσουν. Μπορείτε να τα παρακολουθήσετε μέχρι τέλους και να συμμετέχετε στα εβδομαδιαία τεστ και την τελική εξέταση. Στα περισσότερα μαθήματα θα σας ζητείται όμως ένα μικρό αντίτιμο –της τάξης των 20€– για την έκδοση της βεβαίωσης επιτυχούς παρακολούθησης, εφόσον βέβαια την δικαιούστε έχοντας εξασφαλίσει την απαιτούμενη ελάχιστη επίδοση του 50%. Για τους ανέργους η βεβαίωση χορηγείται δωρεάν. Από την πλευρά μας θεωρούμε αυτό το μικρό αντίτιμο ως την αναγκαία συμβολή σας για τη συνέχιση της λειτουργίας ενός θεσμού που υπηρετεί δημόσιους σκοπούς χωρίς να δέχεται ούτε ένα ευρώ –άμεσης ή έμμεσης– κρατικής ενίσχυσης. Βασίζεται μόνο σε δωρητική στήριξη —η οποία καλύπτει πλέον μόνο ένα μικρό μέρος των ετήσιων δαπανών του— και εθελοντική εργασία. Η συνέχιση της λειτουργίας του Mathesis απαιτεί λοιπόν και τη δική σας ενεργό στήριξη. Σε αυτό το πνεύμα θεωρούμε αναγκαίο πριν τη συμμετοχή σας στην τελική εξέταση του μαθήματος να αναλάβετε μια ηθική δέσμευση απέναντι στο Mathesis. Ότι αν ολοκληρώσετε επιτυχώς το μάθημα και δικαιούστε τη βεβαίωση παρακολούθησης, θα καταβάλετε το αντίτιμο των 20€ για την απόκτησή της, έστω κι αν δεν έχει μια προφανή χρησιμότητα για σας. Ένα μικρό βήμα για σας, μια αναγκαία συνθήκη όμως για τη δυνατότητα του Mathesis να σας προσφέρει την ποιότητα μαθημάτων που σας προσέφερε μέχρι τώρα.

Σημαντική προσθήκη: Σας ενημερώνουμε επίσης ότι όσοι δεν έχουν εκπληρώσει την ηθική δέσμευση που έχουν αναλάβει σε περισσότερα από 2 μαθήματα των οποίων οι προθεσμίες πληρωμής έχουν λήξει, στα νέα μαθήματα που τυχόν παρακολουθήσουν δεν θα έχουν πρόσβαση στην τελική τους εξέταση, υπό τον όρο βέβαια ότι η μη τήρηση της δέσμευσής τους συνεχίζεται.

ΕΓΓΡΑΦΗ